Havza Haber Ajansı muhabirinin bildirdiğine göre, “Dini Düşünceye Dayalı Yapay Zeka Yönetim Sistemi” konulu yapay zeka uzmanlarının fikir alışverişi toplantısı, İslami İlimler Akademileri Akıllı Teknolojiler Yönlendirme Merkezi’nin girişimiyle Kum’daki Masumiye Medresesi’nde düzenlendi.

Bu toplantıda, Tahran’daki İmam Hüseyin (a.s) Üniversitesi Rektörü Dr. Muhammed Rıza Hasani Ahenger, üniversitelerin İslam İnkılabı’nın gelecekteki yolunu belirlemedeki rolünü ve yapay zeka teknolojisiyle yüzleşmedeki önemini açıkladı.

Üniversiteler: Medeniyet İnşasının Yol Göstericileri

İmam Hüseyin (a.s) Üniversitesi Rektörü, konuşmasına İslam Cumhuriyeti’nin kurucusu ve İslam İnkılabı Rehberi’nin sözlerini hatırlatarak başladı ve şöyle dedi: “İmam Humeyni (r.a) ve Ayetullah Hamaney defalarca üniversitelerin medeniyet inşası yolunda görevlerini netleştirmeleri gerektiğini vurgulamışlardır. İslam İnkılabı’nın ilerleme treni için iki zıt ve çatışan yol bulunmaktadır: Batı medeniyeti ve İslam medeniyeti.”

Devamında, bu trenin hangi rayda ilerleyeceğine karar vermenin üniversitelilerin sorumluluğunda olduğunu belirten Dr. Hasani Ahenger, şunları söyledi: “Bugün mezun olan öğrenciler ülkenin gelecekteki yönetimini şekillendireceklerdir ve onların dayandığı değerler, ülkenin yolunu belirleyecektir.”

Ülkedeki Üniversite Sisteminin Mevcut Durumuna Eleştiri

İmam Hüseyin (a.s) Üniversitesi Rektörü şöyle dedi: “Bugün İran üniversitelerinde gözlemlenen durum, İmam Humeyni’nin (r.a) hedeflediği vizyondan oldukça uzaktır. Ne yazık ki üniversitelerimiz hâlâ Batı modellerinin etkisi altındadır. Eğitim sistemimiz büyük ölçüde Batı üniversitelerinin yapılarının bir taklididir ve İslami medeniyet inşasının gerekliliklerine yanıt verememiştir. İslam İnkılahı Rehberi, 2006 yılında Meşhed Firdevsi Üniversitesi’nde bu konuyu açıkça dile getirerek, üniversitelerin devrimin ilerleyiş rayını belirleyen bir ray değiştirici rolüne sahip olduğunu ifade etmişti.”

Dr. Hasani Ahenger, konuşmasının bir diğer bölümünde Batı medeniyeti ile İslam medeniyeti arasındaki temel farkları anlattı ve şunları söyledi: “Batı medeniyeti, liberalizm ilkeleri üzerine inşa edilmiştir. Bu medeniyet, bireyselden toplumsala kadar yaşamın her alanı için sistemler ve talimatlar sunarak Batılı ülkeler için hâkimiyet, diğer toplumlar için ise boyun eğme hedeflerini gütmektedir.”

İmam Hüseyin (a.s) Üniversitesi Rektörü, bu anlayışın karşısında İslam medeniyetinin hedefini şöyle ifade etti: “Biz, tarihin tekrarını değil İslami değerler üzerine yeni bir tarih ve medeniyet inşa etmeyi amaçlıyoruz. Ancak İslami medeniyetin rayları henüz tamamlanmamıştır. İslami medeniyetin beş aşamasını ele alırsak, hâlâ İslami devlet aşamasında duruyoruz ve İslami toplum ile medeniyet aşamasına ulaşamadık. Toplumun siyasi, ekonomik, kültürel, sosyal ve güvenlik sorunlarına uygun, yerli ve İslam İnkılabı önderlerinin düşüncelerine dayanan çözümler üretmeliyiz. Batı modelleriyle İslam medeniyeti inşa etme iddiasında bulunamayız.”

İmam Hüseyin (a.s) Üniversitesi’nin 50 Yıllık Planı

Dr. Hasani Ahenger, İmam Hüseyin (a.s) Üniversitesi’nin 50 yıllık planını şu şekilde açıkladı: “İmam Hüseyin (a.s) Üniversitesi olarak 2011 yılından itibaren 50 yıllık bir plan hazırladık ve bu plana göre çalışmalara başladık. Bu 50 yıllık plandan iki tane beş yıllık dilimi tamamlayıp uygulamaya koyduk. Raporunu Sayın Ayetullah Hamaney’e sunduk ve kendisi bu durumu dikkate aldı.”

Dr. Hasani Ahenger, üniversitenin bilimsel dönüşüm ve manevi gelişim planının 24 çalışma grubu tarafından hazırlandığını ve bu süreçte 200’den fazla kişinin görev aldığını, çalışmaların iki yıldan fazla sürdüğünü belirtti ve ekledi: “Bu programın amacı, medeniyet düzeyine uygun insanları yetiştirmek ve toplumun yazılım ve donanım alanlarındaki sorunlarını çözebilecek bilgi ve teknolojiler üretmektir.”

Üniversite rektörü, yapay zekanın günümüzde uluslararası güç dağılımında önemli bir unsur olduğuna dikkat çekerek şöyle devam etti: “Yapay zeka, şu anki dönemde gücün dağılımını belirleyen ana faktörlerden biridir. Eğer bir ülke bu alanda öncü olamazsa, uluslararası sistemde dışlanmış kalacaktır. Geçmişteki sanayi devriminde birçok fırsatı kaçırdık ve yapay zeka devriminde aynı hatayı yapmamamız gerekiyor.”

Dr. Hasani Ahenger, İmam Hüseyin (a.s) Üniversitesi’nin 50 yıllık planının üçüncü beş yıllık diliminin başlangıcına ve Sepah Genel Komutanının bu plan üzerindeki vurgusuna değinerek şöyle dedi: “Biz, hangi bilimsel alanlara ihtiyaç duyduğumuzu belirlemek için bir medeniyet analizi yaptık. 2011 ve 2012 yıllarında bu çalışmalarımızı yaparken, yaklaşık 200 alimle, taklit merciilerinden büyük alimlere kadar görüşmeler gerçekleştirdik. Ayrıca modelimizi inkılaptan sonraki tüm bilim ve teknoloji bakanlarına ve ülkenin büyük üniversitelerinin rektörlerine sunduk ve bu modelin zenginleştirilmesini talep ettik.”

Dr. Hasani Ahenger, bu süreçte ulaştıkları alanlardan birinin yapay zeka ve bilişsel bilimler olduğunu belirterek şunları ekledi: “Bu doğrultuda önce yapay zeka merkezi, ardından araştırma enstitüsü ve sonrasında İmam Hüseyin (a.s) Üniversitesi’nde yapay zeka fakültesini kurduk. Şu anda yüksek lisans ve doktora programlarımız mevcut ve güçlü altyapılar oluşturulmuştur.”

İmam Hüseyin (a.s) Üniversitesi’nin Yapay Zeka Alanındaki Kapsamlı Planı

Dr. Hasani Ahenger, sözlerine şöyle devam etti: “Bu üniversitede, yıllardır kapsamlı bir yapay zeka haritası oluşturma çabası içindeyiz. Bu harita, yapay zeka ekosisteminin tüm katmanlarını, yazılım ve donanımından başlayarak bilgi ve uygulamalara kadar kapsıyor. Ayrıca bu harita yapay zekanın bilim, teknoloji, ekonomi, savunma ve güvenlik alanlarında nasıl etkili olabileceğini de belirliyor.”

Dr. Hasani Ahenger, sözlerini şu şekilde vurguladı: “Amacımız ülkemizde yapay zekanın yalnızca Batı modellerini taklit etmek yerine, İslami veriler ve değerler temelinde geliştirilmesidir.”

Yapay Zeka ve Medeniyet İnşası Uluslararası Sempozyumu

İmam Hüseyin (a.s) Üniversitesi Rektörü, 10 Şubat tarihinde “Yapay Zeka ve Medeniyet İnşası” konulu uluslararası bir sempozyum düzenleyeceklerini duyurdu ve şu açıklamayı yaptı: “Bu sempozyum, yapay zeka alanında uyumlu ülkeler arasında uluslararası iş birliğini teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Şu ana kadar, Rusya, Çin, Malezya, Irak ve Singapur gibi ülkelerin yapay zeka derneklerini bu projeye dahil ettik.”

Dr. Hasani Ahenger, dini değerler ve İslam İnkılabı temelinde yönetişimin önemini vurgulayarak şunları ekledi: “Kesinlikle Batı verilerine dayalı olarak öğrenen ve daha sonra karar verme süreçlerinde danışmanlık yapmaya çalışan yapay zeka, aynı batı temellerine dayanacaktır. Bu nedenle biz bu alana başından itibaren dikkat ettik ve özellikle ilahiyat alanıyla iş birliği yaparak, Sayın Ayetullah Hamaney’in İran’ın ilk 10 yapay zeka ülkesi arasında yer alma hedefini gerçekleştirmek için çalışıyoruz.”

Yapay Zeka’ya Medeniyet Perspektifi

Dr. Hasani Ahenger bilimlere, özellikle yapay zeka teknolojilerine medeniyet perspektifiyle yaklaşmanın önemine dikkat çekerek şunları söyledi: “Biz, ilim havzaları alanıyla iş birliği yaparak, yapay zekaya dair dört temel bakış açısını müfredatımıza dahil etmeyi hedefliyoruz. Bu bakış açıları, felsefi, ahlaki, fıkhi ve medeniyet perspektifleri olacak. Bu şekilde bu alandan mezun olan öğrenciler, İslam’ın yapay zeka üzerine yaklaşımını daha iyi anlayacaklar. Eğer bu bakış açıları, teknik ve uzmanlık alanlarındaki konularla birleştirilirse yapay zeka teknolojisi konusunda bir bilgi birikimi elde edebiliriz, fakat bu süreci Batı’nın kültürel ve değer yapısına girmeden başarabiliriz.”

Medeniyet Düzeyine Uygun İnsanların Yetiştirilmesi Gerekliliği

Dr. Hasani Ahenger, sözlerini şu şekilde tamamladı: “Medeniyet düzeyine uygun bireylerin yetiştirilmesinin gerekliliğini vurgulamak istiyorum. Eğer İbn-i Sina ve Şeyh Bahayi gibi büyük şahsiyetler yetiştirmek istiyorsak, eğitim sistemimizi yeniden tanımlamalıyız. Üniversite ve ilmi havzalar, derin bir İslami anlayışa sahip ve bu bilgileri günümüz dünyasının sorunlarına uygulama yeteneğine sahip yeni bir nesil liderler yetiştirebilmelidir.”